9 Şubat 2010 Salı

Cocuk kitabi nasil secilir

Cocuk kitabi nasil secilir;

Gunumuzde uzmanlar kitaplari cocugun gelisim surecinde butunleyici bir
arac olarak kabul etmektedir. Kitaplar, okul oncesi yillardan
baslayarak cocugun bilissel gelisimi ile dil gelisimine katki
sagladigi gibi duygusal ve sosyal yonden gelisimine de destek verir.
Bu nedenle icerik ve dil yonunden nitelikli cocuk kitabi yazimi ve
basimi son derece onemlidirUlkemizde son yillarda cocuk kitabi
alaninda yayincilik giderek artmaktadir. Ancak bu yayinlarin arasinda
hicbir edebi ve egitsel degeri olmayan kitaplara da rastlanmak
mumkundur. Bu nedenle secici davranmak gerekmektedir.Iyi bir cocuk
kitabi cocugun ilgi ve ruhsal ihtiyaclarini karsilayan fakat herseyden
once cocugun zevkle okudugu bir eser olmalidir.

Cocuk kitaplarinin sahip olmasi gereken ozellikler;Icerik Ozellikleri


Hikayenin konusu ve temasi cocuklarin ilgi alanlarini hedeflemelidir.
Kitapta kullanilan dil cok onemlidir. Herseyden once cocugun yas ve
seviyesine uygun bir dil kullanilmalidir. Dilin zenginligini ve
guzelligini yansiticak ozellikte edebi ve surukleyici bir dili olmalidir.
Metnin uzunlugu cocugun gelisim duzeyini goz onunde bulundurarak,
dikkat suresini asmamalidir.
Konunun islenisinde olaylar arasindaki mantik iliskisi gozden
kacirilmamalidir. Bu husus ozellikle cocugun dusuncesinin
sekillenmesinde son derece onemlidir.
Toplumda genel gecerliligi olan degerleri vurgulamalidir.
Cocuk kitap kahramanlariyla kendini ozdestirebilir. Kahramanlarin
cocugun hayal gucuyle erisebilecegi bir takim ozelliklerinin olmasi
hikayeyi cocuk acisindan ilgi cekici hale getirir ve cocugun hayal
gucunu gelistirir.
Cocuk kitaplarinda hayali unsurlar kadar gercek hayatta en cok bildigi
ve tanidigi konular da hikaye duzeni icinde ve cocugu eglendirici
tarzda verilmelidir.
Yerli kulturel degerlerin yani sira evrensel degerleri de kazandirici
nitelikte olmalidir.
Bicimsel Ozellikler
Harfler cocugun gozunu yormayacak buyuklukte olmalidir.
Kapak; cocugun kitapla ilk tanisma araci odugu icin cok onemlidir.
Renkli, bol resimli, cocuk icin cekici ozellikler tasimalidir. Boylece
kapagi goren cocugun kitaba isteyerek yaklasmasi saglanabilir. Bu
ozellikle sadece cocuk icin degil yetiskinlerin secim yapmasinda da
etkili bir uyaricidir.
Kitabin icindeki resimlerde kapak kadar onemlidir. Ozellikle kucuk
yastaki cocuklar icin resimlerin metinden daha fazla yer kaplamasi
uygun bir yaklasimdir. Resimlerde renk unsuru da onemli diger bir
konudur. Bu resimlerin cocukta estetik deger yargilarini gelistirici
ozellikte olmasina dikkat edilmelidir.
Cilt; Kitabin dayanikliligi acisindan cildin kaliteli ve saglam olmasi
onemlidir. Cabuk yipranan bir kitap cocugun kitaba ilgisini
azaltabilir. Duzenli bir kitaplik kurma aliskanligini da sekteye
ugratabilir.
Boyutlar-Buyukluk; Ilke olarak cocuk kitaplarinda icerik ve boyut
dengeli olmalidir. Cocuklarin surekli olarak ayni boyutta hazirlanmis
kitaplar okumaktan hoslanmadiklari bir gercektir. Cocuklar degisIk
buyuklukte kitaplari okumaktan incelemekten zevk duyarlar. Bunun yani
sira kitabin hacim ve agirlik bakimindan kolayca tasinmaya ve
kullanmaya elverisli olmasi onemlidir.
Kagit Cinsi; Kagidin dayanikli ve kaliteli olmasi gerekir. Ozellikle
renkli basimlarda kullanilan kagidin kalitesi resimlere de yansiyacaktir.
Yazim ve noktalama isaretleri: Dilbilgisi akimindan titizlikle
incelenmis olmali. Noktalama isaretlerinin kullaniminda kurallara
uyulmalidir.
Kitap satin alirken dikkate alinabilecek bazi oneriler;
Cocuklar icin kitap secerken onlarin gelisim donemleriyle okuma
ilgileri dikkate alinmali ve bu donemlere uygun kitaplar secilmelidir.
Kitap satin alirken kitabin adina, yazarina, resimleyenine ve
yayinevine dikkat edilmelidir. Eger tereddut yasaniyorsa kitap almadan
okunabilir. Boyle bir imkan olmadiginda seckin yazarlar ve yayinevleri
tercih edilebilir.
Kitap secimi icin gazete, dergi, televizyon ve Internet'den kitap
tanitimlari takip edilebilir.
DegisIk tur kitaplar satin alinabilir. Siir, cizgi roman,
bilmece-tekerleme, biyografi vb.
Hikaye ve masallarin disinda kurgusal olmayan bilgi icerikli kitaplar
da satin alinabilir. Seviyeye uygun ansIklopediler, tarih, bilim ve
teknoloji kitaplari vb.
Cocuklar, kitap seciminde bir on elemeden sonra ozgur birakilabilir.
Okuma materyalini kendileri secerlerse okumak icin daha fazla istek
duyabilirler.

Kaynaklar

1. Gunes, Firdevs, ""Cocuklarda Okuma Ilgisi ve Kitap Secimi"", Coluk
Cocuk Dergisi, Sayi 36, Ankara, 2004.
2. McKeon, Helen M., ""Book Selection Criteria of Children's Book
Editors and Elementary Classroom Teachers"".
3. Marasli, Ahmet, ""Kitap Okumayi Sevdirmenin Yollari"", Bilge
Yayincilik, Istanbul 2005. Oguzkan, Ferhan, ""Cocuk Edebiyati"", Ani
Yayincilik, Ankara, 2001.
4. Sirin, Mustafa R., ""Cocuk Edebiyati"", Cocuk Vakfi Yayinlari,
Istanbul, 2000.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder