9 Şubat 2010 Salı

Cocuklarda uyku bozukluklari

Cocuklarda uyku bozukluklari

Uyku bozukluklari tek baslarina ya da diger ruhsal sorunlarla birlikte
cocuk ve genclerde sIk rastlanan sorunlardir. Bu sorunun onemi sadece
cocuklari degil, aileleri de etkilemelerinden kaynaklanir.

UYKUDA SORUNLAR
* UYKU TERORU: Uyku teroru, sIklikla ruya veya kabusla karisir.
Ozellikle ailelerin ayirmasi zor olur. Uyku teroru; cocugun
uyanmasiyla baslar. Oturan cocuk karsiya anlamsiz bakar, huzursuzdur,
aglayabilir ya da ciglik atabilir. Tabloya kalp carpintisi, hizli
nefes alma eslik eder. Cocuk bu anda hicbir sekilde avutulamaz. Surec
bittiginde genellikle uyur. Uyandirildiginda ya da sabah uyandiginda
ise gece olanlari animsamaz. Erkek cocuklarda daha sIktir. Baslama
yasi cogunlukla 4-12 yaslar olan uyku teroru ataklari, her gece
gorulmeyebilir. Tedavi icin ailenin ve cocugun kaygisinin
yatistirilmasi onemlidir. Aileye cocugu uyandirmaya ve avutmaya
calismalarinin ise yaramayacagi, durumun cocugun sagligi acisindan
riskleri anlatilmalidir. Tedavisinde uykuyu duzenleyen ilaclar kullanilir.

* KABUS BOZUKLUGU: Eski adi 'ruya kaygisi bozuklugu'dur. Uyku
doneminden sagliga, guvenlige, yasama iliskin tehditler iceren
ruyalarla uyanma ve olayi ayrintilariyla hatirlama durumudur. Aile
genellikle ruyanin sonunda cocuk tarafindan uyandirilir ve
gorduklerini anlatir. Kaygisina gore aglama, huzursuzluk
gorulebilmekle birlikte, carpinti gibi fizyolojik degisIklikler
nadirdir. Siklikla uykunun derinliginin azaldigi donemlerde, sabaha
karsi gorulur. Her cocuk bir kez olsun bu deneyimi yasar. Tedavisinde
aile ve cocuga yonelik psIkoterapi uygulanir.

* UYKUDA YURUME VE SAYIKLAMA: Cocukluk caginda en sIk rastlanan
psIkolojik kokenli uyku bozuklugudur. Ayni zamanda gece cocuklarinin
basina gelebilecekler nedeniyle aileleri en cok urkuten sorundur. Bu
korkunun bir kismi, uyurgezer cocuklarin uyandirildiklarinda
olabilecek olumsuzluklara iliskin yaygin inanclardan kaynaklanir. Bu
inancin kaynagi, uyandirilan cocukta gozlenen oryantasyon
bozuklugudur. Ailenin gecmisinde baskalarinda da uyurgezerlik oykusu
ve gece altini islatma ile birliktelik sIk gorulur. Uykuda yurume
sirasinda agzinda geveleme seklinde, kendiliginden konusma
gorulebilir. Genellikle 10-15 saniye surmekle birlikte nadiren 30
dakikalik nobetler de olabilir. Uyanan cocuk olayi hatirlamaz. Bazen
cocuk buyudukce iyilesme gorulur. Cocuklarda uyurgezerlik epilepsiden
(sara) mutlaka ayirt edilmelidir. Tedavisinde bazi ilaclar ve
psIkoterapi etkilidir. Onemli olan aileyi, cocugun zarar gormeyecegi
ve gittikce duzelecegine ikna etmektir. PsIkososyal sorunlarin oldugu
durumlarda antidepresanlar etkili olabilir. Aile, pencere ve kapilari
emniyete alabilir, cocuga yer yatagi yapilabilir, ortaliktan carpacagi
seyler kaldirilabilir.

* AILELERIN UYKUYA ILISKIN SORUNLARI: Cocukluk doneminde tum bunlarin
disinda ailelerin uykuya iliskin yakindigi iki sorun vardir. Bunlardan
birincisi, cocuklarin zamaninda uykuya gitmemeleri ve kendi odalarinda
yatmak istememeleridir. Bu sorunlar her ne kadar cocuklarin uykuya
iliskin sorunlari olarak dile getirilse de, aslinda ailelerin uykuya
iliskin sorunlaridir. Uyku saati yasa gore belirlenir. Eger cocuk o
saatte yatmak istemezse, aileyi bu saati gecirmek icin zorlar. Aile bu
konuda kesin kararli davranmaz, cocugun bu saati kaydirma girisimleri
karsisinda ortak ve kesin bir tutum olusturamazsa, uyku saati bir
sorun haline gelir. Uygun olarak secilen uyku saati konusunda aile
kesin kararli olmali, "uykum yok, biraz daha" gibi sozler karsisinda
yataga gidilmesi gerektigini cocuga soylemeli ve vazgecmemelidir. Bunu
yapamadigi zaman uykuya gitme zamani onemli bir uyku sorunu haline
gelecektir ve bu sorunun kaynagi da, cozumu de aile olacaktir.
Ailelerin diger yakindigi sorun, cocugun yalniz yatmak istememesidir.
Ya anne ve babayla ayni yatagi paylasir ya da ebeveynlerden biri
cocukla yatarken digeri yalniz yatar. Genellikle aileler bu sorunun
kaynaginin cocugun korkulari oldugunu soyler. Oysa ozellikle depremden
sonra artis gosteren bu sorunun gercek kaynagi ailelein korkularidir.
Ebeveynlerden birinin ya da her ikisinin cocugun yalniz yatmasiyla
olusabilecek durumlara iliskin korkulari cocuga yansitilir. Ailesinin,
en cok guven duydugu kisilerin bu endisesini adeta bir ayna gibi
yansitan cocuk, yalniz yatmak istemez. Yatirilmaya calisildiginda ise
gece defalarca uyanarak annebabasinin yanina gelir. Onu yerine
goturmek yerine kalmasina izin veren aile, bu sureci uzatir. Oysa
kesin bir sekilde odasinda yatmasi gerektigi soylenen, yatagina
girilmeyerek bas ucunda oturularak bir masal okunan ve gece lambasi
acik birakilarak, iyi geceler dilenen cocuk, kendi yataginda
uyuyacaktir. Gece uyanip ailesinin yanina gittiginde, 'korkulacak bir
sey olmadigini, ailesinin orada olacagini' kararli bir davranisla
ogrenen ve geri goturulen cocuk, geceleri ebeveyn yatagina gitmekten
vazgececektir.

http://209.85.135.104/search?q=cache:wANMaTBZeGEJ:www.sabah.com.tr/2004/11/01/gny/yaz1338-150-101-20041101-200.html+uyku+ter%C3%B6r%C3%BC&hl=tr&gl=tr&ct=clnk&cd=5

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder